מזל שהיה שם צייר

השנה 1953, חברי הקיבוצים עין המפרץ וכפר מסריק מעמידים דוכן עץ פשוט במרכז העיר העתיקה של עכו, עליו מונחת עצומה למען שלום עולמי הממוענת אל חמשת המעצמות. סביב הדוכן מתגודדים וחותמים נשים וגברים, יהודים וערבים. אל הדוכן מגיעים גם שני אמנים ישראלים: שמעון צבר וגרשון קניספל, אשר מצליחים לתפוס את הרגע הזה ולתת לו ביטוי דוקומנטרי אומנותי. צבר יוצר רישום וקניספל יוצר ממנו ציור שמן. באמצעות תיעוד היסטורי, חושפת התערוכה התרחשות בינלאומית, עוצמתית ונשכחת, בה הוחתמו מיליוני אנשים ונשים ברחבי העולם, על עצומות למען שלום עולמי. תנועות השלום של שנות ה-50, פעלו כתגובה להקצנה בין גושית ותחילתה של המלחמה הקרה, חשש ממלחמת עולם שלישית והפחד מפצצת האטום. בישראל התקיימו אלפי אירועי החתמה במחצית הראשונה של שנות ה-50, אשר אורגנו על ידי ״הוועד למען השלום בישראל״ וגופים פוליטיים וא-פוליטיים נוספים. בשנת 1952, לאחר שנאספו 400 אלף חתימות, הוגשה עצומה לכנסת. העצומה נדחתה. השנה 2022, התותחים שוב רועמים, המבט מופנה אחורה בתקווה אל אותו רגע בסמטה בעכו, אשר ללא היצירות של צבר וקניספל היה נשאר במחוזות השכחה. על דלפק העץ מונחת עצומה עכשווית, למען שלום עולמי, מוזמנים ומוזמנות לחתום. התערוכה בתמיכת JNF ארה”ב וחוג משפחת הידידים של דב שילוח צוות התערוכה אוצרת: יערה גלאור עיצוב תערוכה: הגר ברוטמן חוקרת ואוצרת אוסף גרשון קניספל: זיוי ברמן עיצוב גרפי: עודד לביא נגרות והקמה: ניר אל בוחר ארכיונים ארכיון השומר הצעיר יד יערי. אוסף הספרייה הלאומית. מכון לבון – ארכיון תנועת העבודה. מוזיאון תל אביב לאמנות. ארכיון קיבוץ עין המפרץ. ארכיונים ואוספים מיוחדים, ספריית מכללת ואסאר. תודות פרופ’ גילה בלס, רעיה קליסמן, מירה לפידות, דודו אמיתי, מיכל שרייבר, יובל דניאל, עמיר לב, חסן מלאווי, זוהיר בהלול, יעל שהם, פרופ’ גדי אלגזי, רענן שמש פורשנר, צוות זמן גליל מערבי – עמותה לקידום התיירות. لحُسن الحظّ كان هناك رسّام عام 1953، نصَبَ أفراد الكيبوتسيْن، عين همفراتس وكفار مساريك، كشكًا من خشب بسيطٍ في مركز البلد القديمة بعكا، ووضعوا عليه التماسًا من أجل السلام العالميّ مُوجّهًا للقوى الخمس العُظمى في حينه. اجتمع حول الكشك نساء ورجال للتوقيع، يهودًا وعربًا. حضرَ إلى الكشك، كذلك، فنّانون إسرائيليّون: شمعون تسبار وجرشون كنيسبل، اللذيْن نجحا في استغلال تلك اللحظة والتعبير عنها بشكلٍ توثيقيٍّ فنيّ. رسَمَ تسبار رسمةً اعتمد عليها كنيسبل في رسم لوحةٍ زيتيّة. عبر التوثيق التاريخي، يكشف المعرض حدثًا دوليًّا، له أثرٌ كبيرٌ وغير مذكور، وقّع فيه ملايينُ الرجال والنساء حول العالم على التماسات من أجل السلام العالميّ. عملت حركات السلام سنوات الـ50 في إطارِ ردٍّ على التطرّف الذي نشأ بين هيئات مختلفة مع بدء الحرب الباردة، خوفًا من اندلاع حربٍ عالميّةٍ ثالثة واستعمال قنبلة ذريّة. شهدَت إسرائيل في منتصف سنوات الـ50 آلاف المناسبات المُخصّصة للتوقيع على التماسات السلام، نظّمتها “اللجنة من أجل السلام في إسرائيل” وهيئات سياسيّة وغير سياسيّة أخرى. عام 1952، وبعد جمع 400 ألف توقيع، تم تقديم الالتماس إلى الكنيست. إلا أنّ الالتماس رُفِض. هذا العام، 2022، تشتعل الأمور من جديد، مع نظرةِ رجاءٍ إلى الماضي، إلى تلك اللحظة في الزقاق بعكا التي لولا إبداعات تسبار وكنيسبل لكانت ذهبَت طيّ النسيان. على المنضدة الخشبيّة، هناك التماسٌ حاليّ، من أجل سلامٍ عالميّ. ندعوكم، رجالًا ونساءً، للتوقيع عليه. يُقام المعرض بدعم من صندوق JNF الولايات المتّحدة وقسم عائلات أصدقاء دوف شيلواح طاقم المعرض القيِّمة: يعارا جالؤور تصميم المعرض: هاجر بروطمان الباحثة وقيِّمة مجموعة جرشون كنيسبل: زيفي برمان تصميم غرافي: عوديد لافي النجارة والإنشاء: نير إيل بوحير أرشيفات ارشيف هشومير هتسعير ويد يعاري. من مجموعة المكتبة الوطنية. معهد الفون- أرشيف حركة العمل. متحف تل أبيب للفنون. أرشيف كيبوتس عين همفراتس. أرشيفات ومجموعات مميّزة، مكتبة كليّة فاسر. شكر وتقدير بروفيسور جيلا بلس، رعيا كليسمان، ميرا لبيدوت، دودو أميتي، ميخال شرايبر، يوفال دانيئيل، عميرليف، حسن ملاوي، زهير بهلول، ياعيل شوهم، بروفيسورغادي إلغازي، رعنان شمش بورشنر, طاقم الجليل الغربي آلان – جمعية لتطوير السياحة.

Good Thing There Was a Painter There

In 1953, members of the kibbutzim Ein Hamifratz and Kfar Masaryk set up a simple wooden booth in the center of the Old City of Akko, on which laid a petition addressed to the five world superpowers demanding world peace.

Women and men, Jews and Arabs, gathered together around the booth to sign.

Two Israeli artists also came to the booth, Shimon Tzabar and Gershon Knispel, who managed to “capture the moment” and give it an artistic documentary expression.

Tzabar created a drawing and Knispel translated it into an oil painting.

Based on historical documents, the exhibition reveals an international, powerful, but forgotten event, in which millions of men and women around the world signed together petitions for world peace.

The peace movements of the 1950s were a response to extremism and the beginning of the Cold War, fears of a third world war, and fear of the atomic bomb.

Thousands of signing events took place in Israel during the first half of the 1950s, organized by the “Committee for Peace in Israel” and other political and apolitical bodies.

In 1952, after collecting 400,000 signatures, a petition was submitted to the Knesset (Supreme State body in Israel).

The petition was rejected.

In 2022, the cannons are thundering again, looking back with hope to that moment in the alleys of Akko, without which the works of Tzabar and Knispel would have disappeared.

Placed on the wooden counter you will find a contemporary petition which, for the sake of world peace, you are invited to sign.

The Exhibition Is Supported By Jewish National Fund – USA

& Dov Shiloah’s Friends’ Family Circle

Exhibition Staff

Curator: Yaara Galor

Exhibition Design: Hagar Brotman

Researcher & Curator of the Gershon Knispel Collection: Zivi Berman Graphic Design: Oded Lavie

Carpentry & Construction: Nir El Bocher

Archives

HaShomer HaTzair Archives Yad Yaari. National Library Collection .

The Pinhas Lavon Institute for Labour Movement Research. Tel Aviv Museum of Art. Ein HaMifratz Archive. Archives & Special Collections, Vassar College Library.

Special Thank you

Prof. Gila Balas, Raya Klisman, Mira Lapidot, Dodo Amiti

Michal Schreiber, Yuval Daniel, Amir Lev, Hassan Malawi, Zohir Bahlul, Yael Shoham, Prof. Gadi Algazi, Ranaan Shemesh Forshner, Western Galilee Now – Small Business Consortium Professionals.